İznik Rehberi

Başlıca Bithynia, Doğu Roma, Bizans, Osmanlı uygarlıklarının önemli şehirlerinden olan İznik tarihi oldukça köklü ve zengindir. Doğa güzellikleri, mavi boncuğu andıran İznik gölünü çevreleyen, yeşil dağları ve bahçeleri ile dinlendirici , bereketlidir.

Bizans ve Roma İmparatorlukları zamanında Nicaea adını taşıyan bugünkü Bursa İznik şehri MÖ.316 yılında Antigonia adı ile kurulmuş ancak 301 yılında şehri ele geçiren Lysimachus bu yeri geliştirerek şehre karısının ismi olan Nicaea adını vermiştir. Kuruluşundan itibaren Roma, Bizans, Selçuk ve Osmanlı İmparatorluklarının tarihinde önemli bir yer işgal etmiş olan İznik şehri ,bütün bu medeniyetlerin derin izlerini büyük eserlerini ve anıtlarını koynunda saklamaktadır.

Hıristiyanlık tarihinin meşhur 1.Konsil'i, MS.325 yılının mayısında İmparator Konstantin ve aralarında Arıüs'ün de bulunduğu 318 din adamının iştiraki ile İznik'te toplanmıştır.Arıüs'ün öldürülmesi ve Hıristiyanlık için önemli kararlara varılmasıyla sonuçlanan 1. Konsül'ün yapıldığı Senatus adı verilen Bizans Sarayı halen İznik gölünün mavi sularının altında bulunmaktadır. Bu devirlerde su yolları,mabet,ve anıtlarıyla çok mamur bir hale gelmiş olan Nicaea , surlarının mükemmelliği sayesinde 8.asırdaki Arap akınlarına karşı kendisini koruyabilmiştir.

MS. 787 yılında Ortodokslar arasında Aziz Tasvirleri meselesinden çıkan anlaşmazlık üzerine İznik'te 350 Metropolit ve Rahibin katılması ile 7.Konsül toplandı. Bizans İmparatoriçesi İrini'nin temsilcilerinin de bulunduğu 7.Konsül sonucunda Aziz resimlerini tahrip edenlerin fikirleri, yeni İkonolozma felsefesi ret edildi. İşte bu toplantının yapıldığı Ayasofya adlı Bazilika, halen İznik şehrinin bütün şehrini çeken mozaik ve freskleriyle bir müze halinde canlı bir tarih tablosu şeklinde durmaktadır. Asırlar boyunca Bizans İmparatorluğu'nun büyük ve zengin şehirlerinden biri olarak kalan Nicaea 1065 yılındaki depremden önemli bir şekilde zarar görmüştür.

1071 Yılında Türk'lerin Malazgirt Meydan Savaşını kazanması üzerine bütün Anadolu gibi İznik'in de kaderi değişmiş, Selçuk orduları kumandanı Kutulmuş oğlu Süleyman Paşa tarafından 1080 de zapt edilerek kurduğu devletin başkenti yapılmıştır.

1147 senesinde Selçuklu devletinin yıkılması üzerine şehir tekrar Bizanslıların eline geçmiştir. Haçlı ordularının İstanbul'u işgal etmeleri karşısında 1206 da Teodor Laskaris kendisini Nicaea da imparator ilan ederek burayı Bizansın din ve kültür merkezi haline getirmiştir.

1299 Yılında Söğüt'te kurulan Osmanlı Devleti büyümeye başlayınca şehrin surları önünde Türk askerleri belirmekte gecikmemiştir. 1331 senesinde Orhan Gazi , şehri eline geçirmiş ve burasını Osmanlı Devletinin baş kenti yapmıştır. 7.Konsül'in toplandığı Ayasofya camiye çevrilerek,büyük bir manastır da ilk Osmanlı medresesi haline getirilmiştir. Şehrin İznik adı ile anılmaya başlanması da bu tarihlere rastlar.

Yıldırım Beyazıt'ın Ankara'da Timurlenk’e yenilemesi sonucunda İznik şehri 1402 de Timur ordularının yağmasına uğramıştır. Ancak 2.Murat devrinde İznik tekrar ve ebedi olarak Türk hakimiyetine kavuşarak bu defa medeniyet aleminde çiniciliğin merkezi olmak şerefini kazanmıştır.Bu sebeple şehir Çini Maçını Rumi veya Çinizlik adları ile de anılmıştır. Bursa'daki Yeşil Camii ve Yeşil Türbe ile İstanbul'daki Rüstem Paşa Camii, Topkapı sarayında Altın Yolu, 3.Murat Dairesindeki çiniler hala canlılığını koruyan İznik çinileridir.

Bu gün ormanların ortasındaki sihirli gölün kıyısında bir mavi nazarlık gibi insanı etkileyen güzel İznik, şehri çeviren kırmızı surların içinde ışıkları semaya akseden yeşil minareli camii ve diğer anıtları ile dünya çapında bir tarih hazinesi halindedir.

İznik Gezi Rehberi için blog yazımıza göz atın!