Yılbaşının Simgeleri 101 kişi tarafından bu hafta okundu

Yeni yılın en güzel tarafı, neredeyse bütün dünyalılar tarafından kutlanıyor olması. İnsanlık ailesinin bu mutlu gününü süsleyen bazı klasiklerin ortak kökleriyle ilgili hafızamızı tazelemenin tam zamanı.

Noel Ağacı veya Hayat Ağacı Yaprak dökmeyen ağaçların ölümsüzlüğün simgesi olarak kullanılması insanlık tarihinde çok eskiye dayanan ve yaygın bir kültür. Noel ağacının geçmişinin Pagan geleneklerine dayandığı biliniyor. Türkler, Çinliler, Mısırlılar, Avrupa'daki Pagan topluluklar ve Yahudiler için 'hayat ağacı' ortak bir semboldü. Göçmen Almanların Kuzey Amerika'ya 17. yüzyılda götürdükleri Noel ağacı, 19. yüzyılda moda oldu.

Noel Baba veya Aziz Nikola veya Sinterklaas Aziz Nikola (15 Mart 270 – 6 Aralık 343), Antalya'nın Patara kasabasında yaşamış, Derme'de (antik Myra kenti) fakirlere yardım ettiği anlatılan bir Hristiyan azizdir. Hristiyanlıkta Santa Claus olarak bilinen modern Noel Baba karakteri, Hollanda mitolojisindeki Sinterklaas'a dayanır. Sinterklaas ise Aziz Nicola isminin Flemenkçe'deki karşılığıdır.

Aziz Nikola fakirleri rencide etmemek için evlerine gizlice girip para bırakırmış. Bir gün kızlarına çeyiz parası bulamayan bir fakire yardım etmek için evin bacasından bir kese para atmış. Kese, kuruması için ocağın üzerine asılı çorabın içine girmiş. Şömine önlerine çorap asma geleneği aynı iyi şansa ulaşma umuduyla yüzyıllardır sürdürülüyor.

Avrupa'nın Germen bölgelerinin Hristiyanlığa geçişi sürecinde Aziz Nicola yani Sinterklaas anlatılarına, Germen Pagan inancındaki tanrılardan biri olan Odin'den bazı unsurların eklendiği düşünülüyor. Germen Paganların kış ortası bayramı olan Yule ve gökyüzündeki ruhani geçit töreni (ren geyiklerinin çektiği hediyelerle dolu araba) bu unsurlardan bazıları. Zamanla Sinterklaas ve Odin'e İngiltere folklorundaki Noel Baba da eklenince günümüzün modern Noel Babasına ulaşıyoruz.

Hindi veya Turkey veya Peru Yılbaşı sofrasının geleneksel hayvanı hindinin aslında yılbaşıyla bir ilgisi yok. Dahası, hindiyi hindi yapan tam bir yanlış anlama. Hindinin ana vatanı Amerika'dır. Kıtanın keşfinden sonra ilk gelenler bu hayvanı Hind tavuğu sanmış. Hind tavuğu o zamanlar Türklerin hâkimiyetindeki Batı Afrika'dan Portekizli gemiciler tarafından getirildiği için de bu kuşa "turkey" denmiş. Hikaye burada bitmiyor. Hindistanlılar da Portekizliler aracılığı ile hindi oraya ulaştığında, o zaman İspanyolların kontrolünde olan Peru'dan geldiğini düşünmüşler ve hindiye Peru bird (Peru kuşu) demişler. Oysa o zamanlarda Peru'da hindi bile yoktu. Peki ya Portekizliler? Hindi Portekizce'de de peru ismiyle biliniyor. Yazı: Argos in Cappadocia